Tham vọng tự cung cấp chất bán dẫn của Trung Quốc bị cản trở do thiếu công cụ sản xuất chip
HUAI'AN, TRUNG QUỐC – NGÀY 29 THÁNG 4 NĂM 2024 – Một công nhân sản xuất chip cho điện thoại di động, ô tô, đèn LED tại xưởng ở thành phố Hoài An, tỉnh Giang Tô, Trung Quốc, ngày 29 tháng 4 năm 2024.
Hình ảnh | Nurphoto | Hình ảnh Getty
Trung Quốc đang cố gắng chống lại các hạn chế về chip của Mỹ, nhưng những nỗ lực sản xuất thiết bị quan trọng của họ cho thấy vấn đề không chỉ là chi hàng tỷ USD.
Việc tạo ra chất bán dẫn tiên tiến nhất đòi hỏi máy quét thạch bản tiên tiến để in các thiết kế mạch nhỏ, phức tạp lên vi mạch. có trụ sở tại Hà Lan ASML là công ty duy nhất trên thế giới có thể sản xuất những chiếc máy đó. Nhưng chính phủ Hà Lan đã cấm bán thiết bị tiên tiến nhất của mình cho Trung Quốc.
Điều đó có nghĩa là việc chế tạo những cỗ máy đó là trọng tâm trong nỗ lực phát triển ngành bán dẫn nội địa của Trung Quốc với 96,3 tỷ USD trợ cấp và chính sách ưu đãi, theo tính toán của CNBC về ba quỹ nhà nước lớn nhất.
Tuần trước, Trung Quốc công bố máy quét thạch bản mới nhất của họ có thể hỗ trợ độ phân giải 65 nanomet hoặc cao hơn, một cải tiến đáng kể so với máy 90 nanomet mà nước này phát triển vào năm 2022. Nhưng vẫn kém xa các máy của ASML có độ phân giải dưới 10 nanomet. Độ phân giải nhỏ hơn cho phép sản xuất chip mạnh hơn.
Leping Huang, giám đốc điều hành kiêm giám đốc phân tích công nghệ tại Huatai Securities, cho biết sẽ cần một “bước đột phá công nghệ lớn” từ mô hình 65nm hiện tại sang máy in khắc tia cực tím sâu (DUV) mới nhất của ASML.
Trong khi đó, ASML vẫn đang bán những gì có thể cho Trung Quốc. Tỷ trọng doanh thu từ việc bán hàng cho khách hàng Trung Quốc của công ty đã tăng hơn gấp đôi lên 49% trong quý 2 năm nay, từ mức 17% trong quý cuối năm 2022.
John Lee, giám đốc công ty tư vấn East-West Futures cho biết, mức tăng đột biến đó cho thấy ngành công nghiệp Trung Quốc “không nghĩ rằng họ có một giải pháp thay thế nội địa khả thi”.
Bế tắc công nghệ
Trung Quốc đã tăng cường chi tiêu cho thiết bị bán dẫn kể từ khi Mỹ đưa ra các hạn chế xuất khẩu chặt chẽ hơn vào tháng 10 năm 2022, trong bối cảnh lo ngại rằng có thể áp dụng thêm các biện pháp hạn chế xuất khẩu.
Ném tiền vào những vấn đề này sẽ giúp ích rất nhiều nhưng chỉ giúp ích được rất nhiều.
John Lee
Giám đốc tại East-West Futures
Với khoản đầu tư nhà nước đáng kể, Trung Quốc có thể đạt được một số bước tiến trong việc nhân rộng một phần khả năng của các hệ thống hàng đầu của ASML trong vòng hai đến ba năm tới, Paul Triolo, Đối tác và Phó chủ tịch cấp cao tại Trung Quốc tại DGA Group cho biết trong một email. Tuy nhiên, ông nói thêm: “Bất kỳ hệ thống nào mà các công ty Trung Quốc có thể sản xuất sẽ không thể là bản sao chính xác của những gì ASML đã làm” và không tiên tiến bằng.
Triolo cho biết: “Việc tái tạo các hệ thống in thạch bản tiên tiến mà ASML đã phải mất hàng thập kỷ để phát triển và thương mại hóa là một yêu cầu cao đối với bất kỳ công ty Trung Quốc nào”.
Đầu năm nay, ASML, vốn đã phải chịu nhiều hạn chế để không bán các máy cực tím sâu (EUV) tiên tiến nhất của mình cho Trung Quốc trong vài năm, đã phải chịu nhiều áp lực hơn khi không vận chuyển ngay cả những máy móc kém phức tạp hơn của mình sang nước này.
THƯỢNG HẢI, TRUNG QUỐC – NGÀY 8 THÁNG 11 NĂM 2023 – Khách tham quan tìm hiểu về máy in thạch bản tại gian hàng của ASML tại CIIE lần thứ 6 ở Thượng Hải, Trung Quốc, ngày 8 tháng 11 năm 2023.
Hình ảnh | Nurphoto | Hình ảnh Getty
Điều này càng làm tăng thêm sự cấp bách của Bắc Kinh khi Mỹ tiếp tục tìm kiếm các biện pháp hạn chế xuất khẩu công nghệ cao cấp sang Trung Quốc. Trong nửa đầu năm nay, nước này đã chi tới 24,73 tỷ USD để dự trữ thiết bị sản xuất chip, vượt qua tổng số tiền mà Mỹ, Đài Loan và hai quốc gia lớn khác đã chi trong cùng kỳ.
Lee nói: “Việc ném tiền vào những vấn đề này sẽ giúp ích rất nhiều nhưng chỉ giúp ích được rất nhiều”. nhấn mạnh rằng việc phát triển các công nghệ chủ chốt như in thạch bản và lực lượng lao động đủ, có tay nghề là quan trọng hơn.
Trung Quốc dường như đang bước ra khỏi vở kịch truyền thống liên quan đến các kế hoạch và trợ cấp kéo dài nhiều năm để hỗ trợ các ngành công nghiệp như ô tô điện.
Chiến lược ô tô điện đã thành công khi các hãng xe trong nước cắt giảm thị phần của các đại gia ô tô nước ngoài tại Trung Quốc.
Camille Boullenois, phó giám đốc của Rhodium Group cho biết, trong lĩnh vực xe điện, các khoản trợ cấp đã khuyến khích nhu cầu và tạo ra một “thị trường khổng lồ, được bảo vệ” để các công ty Trung Quốc nhanh chóng mở rộng quy mô.
Nhưng trong ngành công nghiệp chip phức tạp hơn, “việc phá vỡ trần công nghệ khó hơn nhiều”, cô nói. “Các đòn bẩy truyền thống trong chính sách công nghiệp của Trung Quốc dường như kém hiệu quả hơn”.
Trong khi đó, Mỹ không chỉ hạn chế khả năng tiếp cận chip của Trung Quốc mà còn cố gắng thúc đẩy ngành công nghiệp của chính họ, từ đó làm gia tăng thêm khoảng cách công nghệ.
Đạo luật Khoa học Chips của Hoa Kỳ năm 2022 đã phân bổ 52 tỷ USD tài trợ cho năng lực sản xuất chip trong nước.
Theo một báo cáo chung của Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn và Tập đoàn Tư vấn Boston, thị phần của Hoa Kỳ trong số các chip tiên tiến nhất – dưới 10 nanomet – được dự đoán sẽ tăng từ 0 vào năm 2022 lên gần 30% vào năm 2032, trong khi thị phần của Trung Quốc được dự báo sẽ khó đạt được. 2% trong 10 năm đó.
Những ưu tiên xung đột
Suy thoái kinh tế của Trung Quốc đã khiến chính quyền địa phương gặp khó khăn hơn trong việc hỗ trợ tham vọng tự chủ về công nghệ chip của Bắc Kinh.
Bắc Kinh đã ra mắt quỹ đầu tư trị giá 47,5 tỷ USD do nhà nước hậu thuẫn cho chip vào tháng 5, lớn hơn cả hai quỹ trước đó cộng lại.
Nhưng quỹ gần đây nhất có ít chính quyền địa phương tham gia hơn. Chỉ những thành phố lớn hơn như Bắc Kinh, Thượng Hải và Quảng Đông – những nơi có ngành công nghiệp chip mạnh hơn – mới có cam kết đầu tư, theo phương tiện truyền thông địa phương trích dẫn hệ thống công khai thông tin tín dụng doanh nghiệp quốc gia
Sau đó là câu hỏi liệu số tiền đó có được sử dụng hiệu quả hay không.
Rhodium Group cho biết trong một báo cáo hồi đầu tháng này rằng việc phân bổ hỗ trợ tài chính như vậy “thường khác xa” với các mục tiêu chiến lược của chính phủ trung ương.
Báo cáo cho thấy thay vì đổi mới chất bán dẫn, chính quyền địa phương có xu hướng ủng hộ việc hỗ trợ các ngành công nghiệp lớn hơn, lâu đời hơn ngay cả khi họ phải đối mặt với các vấn đề như dư thừa công suất.
Các nhà phân tích cho rằng đó là do chính quyền địa phương có ngân sách hạn chế, khiến họ ngày càng ngại rủi ro khi phân bổ các khoản tài trợ.
– Evelyn Cheng của CNBC đã đóng góp cho báo cáo này.