SoftBank mua lại nhà sản xuất chip AI Graphcore của Anh
Công ty sản xuất chip Graphcore của Anh đã chính thức được SoftBank của Nhật Bản mua lại.
Tin đồn về thỏa thuận này đã xuất hiện trong một thời gian, nhưng các cuộc đàm phán kéo dài và phê duyệt theo quy định có nghĩa là không công ty nào xác nhận bất cứ điều gì cho đến bây giờ. Ngay cả ngày nay, công ty vẫn không xác nhận một điều mà hầu hết mọi người sẽ thắc mắc: SoftBank, công ty đa quốc gia của Nhật Bản, định giá một công ty khởi nghiệp được coi là đối thủ tiềm năng của Nvidia hùng mạnh trong lĩnh vực chip AI là bao nhiêu?
Trong khi con số 500 triệu đô la đã được đưa ra trong nhiều báo cáo trong nhiều tháng, trong một cuộc họp báo sáng sớm thứ năm, đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành của Graphcore, Nigel Toon vẫn giữ im lặng về các chi tiết. “Chúng tôi đã đồng ý với SoftBank rằng chúng tôi sẽ không đi sâu vào chi tiết của thỏa thuận; liệu có bất kỳ điều gì xảy ra trong tương lai hay không, chúng tôi sẽ xem”, Toon nói.
Tuy nhiên, Toon đã nói rằng con số 500 triệu đô la là không chính xác. Hãy hiểu theo cách bạn muốn.
Khi các con chip xuống
Được thành lập tại Bristol vào năm 2016, Graphcore đã phát minh ra một loại bộ xử lý mới được gọi là “bộ xử lý thông minh” (IPU), khác biệt với các loại bộ xử lý đồ họa (GPU) do Nvidia phát triển. Mặc dù cả hai đều tăng tốc tính toán, nhưng IPU có kiến trúc khác được thiết kế từ đầu cho khối lượng công việc AI. Graphcore giới thiệu chip của mình như một giải pháp thay thế hiệu quả hơn cho GPU, tập trung vào việc hỗ trợ xử lý song song quy mô lớn và thực hiện các mô hình học máy phức tạp, trong đó mô hình và dữ liệu được kết hợp chặt chẽ.
Graphcore đã huy động được khoảng 700 triệu đô la kể từ khi thành lập, đạt mức định giá chỉ thiếu 3 tỷ đô la vào cuối năm 2020. Với các nhà đầu tư doanh nghiệp và tổ chức lớn như Microsoft và Sequoia, cùng các nhà đầu tư thiên thần như Demis Hassabis của DeepMind và nhà đồng sáng lập OpenAI Greg Brockman, người ta hy vọng rất nhiều rằng Graphcore có thể trở thành ngọn hải đăng AI tại Vương quốc Anh hoặc thậm chí là toàn bộ Châu Âu. Nhưng phần cứng AI là một ngành kinh doanh đòi hỏi nhiều tài nguyên và cuối cùng Graphcore không thể đạt được những đỉnh cao chóng mặt mà nhiều người hy vọng có thể đạt được. Công ty đã mất các hợp đồng đám mây sinh lợi tiềm năng với Microsoft, trong khi chính phủ Anh đã phớt lờ Graphcore (mặc dù chính Toon đã công khai kêu gọi) về các kế hoạch máy tính “exascale” mới của công ty vào năm ngoái.
Gần đây, Graphcore không có nhiều khởi sắc, đặc biệt là khi năm ngoái công ty này buộc phải rời khỏi Trung Quốc do các quy định xuất khẩu của Hoa Kỳ.
Với tình hình thua lỗ ngày càng gia tăng và Graphcore đã gần bốn năm kể từ lần rót vốn cuối cùng, ngày càng rõ ràng rằng phải có điều gì đó xảy ra ở đâu đó — và việc mua lại dường như luôn là kết quả có khả năng xảy ra nhất, đặc biệt là vào thời điểm nhu cầu về phần cứng AI đang ở mức cao nhất.
SoftBank, về phần mình, không còn xa lạ với các công ty bán dẫn của Anh, trước đây đã mua lại Arm với giá 24 tỷ bảng Anh (31 tỷ đô la) và sau đó giữ lại cổ phần khi tách Arm thành một công ty đại chúng trị giá 55 tỷ đô la vào năm ngoái. Arm hiện có giá trị gần 200 tỷ đô la — có lẽ là một dấu hiệu cho thấy SoftBank có thể không phải là người bạn đồng hành tệ nhất của Graphcore, vì công ty Nhật Bản có nguồn tài chính dồi dào này đang tìm cách củng cố tham vọng AI của mình bằng mọi thứ, từ trung tâm dữ liệu và robot, cho đến các chất bán dẫn cần thiết để thúc đẩy cuộc cách mạng AI.
Chắc chắn, đây là cách những người ở Graphcore nhìn nhận vấn đề. Trong khi những người bên ngoài có thể coi việc bán cho SoftBank là một cơ hội bị bỏ lỡ đối với một công ty Anh hoặc châu Âu để tạo ra một gã khổng lồ phần cứng AI độc lập, thì giọng điệu của Toon trong cuộc họp báo hôm thứ Năm lại là một giọng điệu lạc quan tích cực hơn.
Trước hết, Toon xác nhận rằng ông không mong đợi bất kỳ sự sa thải nào do việc mua lại này gây ra, trên khắp các trung tâm tại Anh, Ba Lan và Đài Loan, đồng thời nói thêm rằng, nếu có bất kỳ điều gì xảy ra, thì có khả năng công ty sẽ “tăng đáng kể” số lượng nhân viên tại Anh.
Và điều quan trọng là cả ông và nhà đồng sáng lập CTO Simon Knowles đều sẽ tiếp tục giữ vai trò điều hành và giám đốc.
Tuy nhiên, theo quan điểm của hầu hết mọi người, Graphcore vẫn chưa thực sự hoàn thành được lời hứa ban đầu của mình. Vậy điều gì đã xảy ra?
Nói tóm lại, chi phí cần thiết cho không gian mà Graphcore hoạt động cao hơn gấp nhiều lần so với những gì Graphcore có thể tiếp cận với tư cách là một công ty độc lập.
“Simon và tôi ngồi trong một quán rượu vào năm 2012 nói về điều này: AI và phần cứng cần thiết cho AI”, Toon nói với TechCrunch. “Chúng tôi đã suy nghĩ về điều này và những gì cần thiết trong một thời gian dài, và chúng tôi có lẽ là một trong những người suy nghĩ sớm nhất trong toàn bộ không gian. Tôi nghĩ rằng phần đã làm chúng tôi ngạc nhiên [most] là tốc độ diễn ra của tất cả những điều này và quy mô liên quan.”
Toon cho biết “quy mô” này bao gồm các hệ thống gồm 100.000 bộ xử lý AI được kết nối với nhau, mạng lưới, làm mát bằng chất lỏng và mọi thứ còn lại; nó không phải là trò chơi trẻ con và cũng không hề rẻ.
“Đây là mức đầu tư cực kỳ lớn và điều thực sự thú vị ở đây là Graphcore là một công ty có quy mô khá khiêm tốn — lớn về mặt đầu tư tại Vương quốc Anh, nhưng vẫn khiêm tốn so với các công ty mà chúng tôi đang cạnh tranh — và chúng tôi đã xoay xở để cạnh tranh sòng phẳng và xây dựng công nghệ đẳng cấp thế giới.”
Graphcore luôn khá khiêm tốn về mặt số lượng nhân viên. Để so sánh, Nvidia có khoảng 30.000 nhân viên, trong khi Graphcore có khoảng 500. Và trong khi Nvidia đã phát triển tự nhiên trong khoảng ba thập kỷ, Graphcore đã cố gắng mở rộng quy mô vào thời điểm thị trường vốn hậu đại dịch không thân thiện với các công ty khởi nghiệp có khuynh hướng như Graphcore.
Toon cho biết: “Kết quả đúng đắn cho công ty ở đây là hợp tác chặt chẽ với một đối tác sẵn sàng thực hiện các mức đầu tư cần thiết để thành công trong thị trường công nghệ có lẽ là quan trọng nhất trong những năm tới”.
Thời gian sẽ cho biết liệu việc mua lại có chứng minh là một động thái thận trọng đối với các công ty liên quan hay không, nhưng Toon đã xác nhận các báo cáo trong tuần này rằng cổ phiếu của một số cựu nhân viên đã bị xóa sổ trong thỏa thuận này. Điều này cho thấy giá mua lại thấp hơn (hoặc xung quanh) con số mà nó đã huy động được, vì các nhà đầu tư và giám đốc điều hành cấp cao có nhiều khả năng nắm giữ các quyền chọn cổ phiếu ưu đãi hơn là các cựu nhân viên. Thật vậy, Toon đã xác nhận rằng ông đã kiếm được một số tiền từ giao dịch này, mà không tiết lộ số tiền là bao nhiêu.
Toon cũng nhấn mạnh rằng đối với tất cả nhân viên và nhà đầu tư hiện tại, thỏa thuận này là một kết quả tương đối tích cực — ít nhất là đối với những người sẵn sàng gắn bó.
“Có một số cách bạn có thể cấu trúc các giao dịch M&A. Đôi khi điều đó có nghĩa là các nhân viên cũ không tham gia vào những gì xảy ra trong tương lai, và thật không may là trường hợp này lại xảy ra ở đây”, Toon cho biết. “Chúng tôi rất tiếc về điều đó, nhưng điều tôi có thể nói là, đối với tất cả các nhân viên hiện tại của Graphcore và những người sẽ làm việc với công ty trong tương lai, đây là một kết quả tuyệt vời cho tất cả những người đó. [And] đây là kết quả tốt cho các nhà đầu tư của chúng tôi. Họ đều rất vui mừng.”
Graphcore nhận được đèn xanh từ các cơ quan quản lý
Thông thường, khi các vụ mua lại có quy mô như thế này được công bố, sẽ có nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm đấu tranh pháp lý kéo dài. Nhưng ở đây, SoftBank và Graphcore đã trải qua tất cả các phê duyệt chống độc quyền và bảo mật cần thiết; với tư cách là một công ty cơ sở hạ tầng lớn, một thỏa thuận như thế này luôn bị giám sát chặt chẽ theo Đạo luật Đầu tư và An ninh Quốc gia của Vương quốc Anh, có hiệu lực từ hai năm trước.
“Chúng tôi đã trải qua một quá trình rất nghiêm ngặt để nhận được tất cả các phê duyệt theo quy định cho thỏa thuận này, đó có lẽ là lý do tại sao mọi thứ đã được đồn đại trong một thời gian”, Toon cho biết. “Tất cả các phê duyệt đều đã có hiệu lực, tại Hoa Kỳ và những nơi khác nữa”.
Vậy là xong: Graphcore hiện chính thức thuộc sở hữu của SoftBank, hoạt động như một công ty con sở hữu hoàn toàn dưới tên Graphcore hiện tại. Trụ sở chính của công ty sẽ vẫn ở Bristol, với các trung tâm bổ sung ở London và Cambridge tại Vương quốc Anh, cũng như các văn phòng ở Gdansk (Ba Lan) và Hsinchu (Đài Loan).
Những gì sẽ xảy ra tiếp theo với Graphcore với tư cách là công ty con của SoftBank vẫn chưa rõ ràng, nhưng Vikas J. Parekh, đối tác quản lý tại SoftBank Investment Advisers, nhấn mạnh rằng Graphcore hiện sẽ đóng vai trò lớn trong việc theo đuổi sự giàu có về AI.
“Xã hội đang nắm bắt các cơ hội do các mô hình nền tảng, ứng dụng AI tạo ra và các phương pháp tiếp cận mới đối với khám phá khoa học mang lại”, Parekh cho biết trong thông cáo báo chí gửi tới TechCrunch. “Các chất bán dẫn và hệ thống tính toán thế hệ tiếp theo là thiết yếu trong AGI [artificial general intelligence] hành trình; chúng tôi rất vui khi được hợp tác với Graphcore trong sứ mệnh này.”
Bài viết này ban đầu xuất hiện trên TechCrunch tại https://techcrunch.com/2024/07/11/softbank-acquires-uk-ai-chipmaker-graphcore/
