Phát triển trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm: Cần hệ thống thể chế, chính sách phù hợp – Tạp Chí Sở hữu Trí tuệ và Sáng Tạo
Mới đây, Đại học Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội đã tổ chức Hội thảo Quốc tế ‘Kinh nghiệm quốc tế về xây dựng bộ nguyên tắc thúc đẩy sự phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm”. Hội thảo là hoạt động được triển khai trên cơ sở sự hỗ trợ của Chương trình Đối tác Đổi mới sáng tạo Australia – Việt Nam (Aus4Innovation).
Trong khuôn khổ Hội thảo, với 4 tham luận được trình bày bởi GS. Andy Hall, Chuyên gia cao cấp CSIRO (một cơ quan khoa học-công nghệ của chính phủ Australia); Mr. Jonathan Wallace Baker, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam; TS. Trần Anh Tú, Phó Vụ trưởng Vụ Công nghệ cao (Bộ Khoa học và Công nghệ) và nhóm nghiên cứu của Trường ĐH Luật – ĐH Quốc gia Hà Nội do PGS. TS. Nguyễn Thị Quế Anh, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật là trưởng nhóm đã đưa ra những nội dung thảo luận chất lượng về ‘kinh nghiệm quốc tế về xây dựng Bộ nguyên tắc thúc đẩy sự phát triển và ứng dụng của trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm. Trên cơ sở đó, Hội nghị đã tổng hợp khuynh hướng – mô hình điển hình trên thế giới và bước đầu rút ra một số hàm ý chính sách về phát triển trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm ở Việt Nam.
Sau phiên thảo luận sôi nổi giữa các chuyên gia, Hội thảo đã thống nhất một số điểm quan trọng. Đó là, đổi mới sáng tạo nói chung và phát triển trí tuệ nhân tạo nói riêng tiềm ẩn những rủi ro, bất định, do đó cần nhấn mạnh tầm quan trọng của “đổi mới có trách nhiệm” và “trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm”.
Thứ hai, để phát triển trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm, cần có một hệ thống thể chế, chính sách, nguyên tắc điều chỉnh, với sự kết hợp chặt chẽ giữa các quy định pháp luật cứng mang tính ràng buộc với các quy tắc “mềm” như đạo đức, hướng dẫn, khuyến nghị bởi pháp luật thường đi sau sự phát triển công nghệ, đối với các công nghệ mới nổi, cách tiếp cận kết hợp giữa luật cứng và luật mềm là sự lựa chọn phù hợp nhất.
Thứ ba, xây dựng bộ nguyên tắc đạo đức thúc đẩy sự phát triển của trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm là nhu cầu tất yếu khách quan và xu hướng chung hiện nay của các quốc gia, khu vực trên thế giới. Bộ nguyên tắc này sẽ xây dựng niềm tin của người dùng và xã hội nói chung vào các hệ thống trí tuệ nhân tạo đang được phát triển và ứng dụng ngày càng sâu rộng vào mọi mặt của đời sống xã hội.
Thứ tư, Bộ nguyên tắc và các hướng dẫn về trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm cần mang tính linh hoạt, thích ứng, thường xuyên được đánh giá, cập nhật, bổ sung theo sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo.
Thứ năm, ba trụ cột cốt lõi để phát triển trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm là pháp luật, đạo đức và tính bền vững về kỹ thuật/công nghệ.
Theo các chuyên gia, hiện nay, các bộ nguyên tắc đạo đức trí tuệ nhân tạo trên thế giới thường có các nguyên tắc đạo đức trí tuệ nhân tạo trên thế giới thường có những điểm chung như: trí tuệ nhân tạo vị nhân sinh, vì lợi ích của con người, tôn trọng tính tự chủ và sự giám sát của con người đối với trí tuệ nhân tọa, bền vững kỹ thuật và an toàn, quyền riêng tư và quản trị dữ liệu, tính minh bạch và có thể giải thích được, tính đa dạng, bao trùm, bình đẳng, không phân biệt đối xử và công bằng, trách nhiệm và trách nhiệm giải trình.
Theo các chuyên gia, đây là những kinh nghiệm có giá trị tham khảo đối với Việt Nam, Tuy nhiên, cần phải xem xét thêm những đặc thù về kinh tế, xã hội của Việt Nam khi áp dụng kinh nghiệm quốc tế.
Quỳnh Trang
Bản quyền thuộc về Tạp chí Sở hữu Trí tuệ và Sáng tạo, mọi sao chép phải được sự đồng ý bằng văn bản của Tạp chí Sở hữu Trí tuệ và Sáng tạo.
Tổng Biên tập: Lương Hoàng Hưng
Giấy phép báo điện tử số: 347/GP-BTTTT của Bộ Thông tin và Truyền thông. ISSN: 2354-1458.
Tòa soạn: Số 6 Đặng Văn Sâm, Phường 2, Quận Tân Bình, TP.HCM. Hotline: 0777077749.
Email: [email protected]
Tại Hà Nội: BT49 – D5B, KĐT Vườn Đào, Ngõ 679 Lạc Long Quân, Phường Phú Thượng, Quận Tây Hồ, TP. Hà Nội. ĐT: 0919880866.
Tại Đà Nẵng: 211 Nguyễn Hữu Thọ, Hải Châu, TP Đà Nẵng. ĐT: 0933528555.
Tại Tây Nguyên: 31 Võ Văn Kiệt, TP Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk. ĐT: 0931738122
Tại Bình Dương: 330 Nguyễn Văn Trỗi, Hiệp Thành, TP Thủ Dầu Một, Bình Dương. ĐT: 0916100606
