Giá cổ phiếu ASML giảm cho thấy tầm quan trọng của nó đối với tương lai của công nghệ
ASML, một nhà thiết kế và sản xuất hệ thống in thạch bản tiên tiến và tiên tiến nhất của Hà Lan, đã mất 16% vốn hóa thị trường trong vài giờ sau vụ rò rỉ tình cờ về thu nhập quý 3 năm 2024 thấp hơn dự kiến.
Đây vẫn là công ty duy nhất trên thế giới có bí quyết công nghệ để sản xuất và bán máy quang khắc cực tím (EUV) có thể tạo ra chip 5nm, hoặc thậm chí 3nm tiên tiến.
Sự sụt giảm giá cổ phiếu của công ty chỉ đơn giản là sự thay đổi tạm thời trong tâm lý thị trường hay là dấu hiệu của những điều sắp xảy ra?
Hướng dẫn chuyển tiếp cho thấy dự báo doanh số năm 2025 của ASML thấp hơn nhiều so với những gì các nhà phân tích đã tin tưởng trong suốt cả năm. ASML hiện cũng dự đoán doanh số bán hàng tại Trung Quốc sẽ giảm vì trước đây chiếm khoảng một nửa doanh thu của công ty.
Tin tức chớp nhoáng này đã khiến cổ phiếu ASML có ngày tồi tệ nhất trong 26 năm. Tuy nhiên, những lo ngại về hiệu suất của ASML đã bắt đầu thành hiện thực ngay cả trước đó. Kể từ giữa tháng 7 năm 2024, cổ phiếu của ASML đã mất khoảng 34% giá trị.
Có hai cách giải thích cho điều này. Một là sự độc quyền tự nhiên của ASML trong lĩnh vực sản xuất chip tiên tiến khiến nó dễ bị ảnh hưởng bởi những cú sốc thị trường mạnh hơn khi tâm lý thay đổi. Cái còn lại liên quan đến căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc.
Kể từ năm 2019, ASML đã bị hạn chế bán dòng công cụ EUV tiên tiến nhất của mình cho Trung Quốc do chiến dịch do Hoa Kỳ dẫn đầu nhằm làm chậm tiến bộ công nghệ của Bắc Kinh, vốn bị Mỹ coi là mối đe dọa an ninh quốc gia.
Có báo cáo xuất hiện vào tháng 3 năm 2024 rằng chính phủ Hà Lan đã bắt đầu trì hoãn việc cấp giấy phép cho ASML cung cấp dịch vụ bảo trì cho một số máy in thạch bản ở Trung Quốc. Nếu ASML buộc phải có lập trường cứng rắn về vấn đề này trong tương lai, điều đó sẽ khiến tất cả các máy in thạch bản mang nhãn hiệu ASML trở nên vô dụng ở Trung Quốc ngay khi chúng gặp phải một vấn đề nhỏ.
Hơn nữa, có báo cáo xuất hiện vào tháng 5 rằng ASML đã khám phá ý tưởng triển khai “công tắc tiêu diệt” trong các máy EUV của mình. Những công tắc này về cơ bản sẽ biến tất cả các máy EUV mang nhãn hiệu ASML thành đồ nội thất nếu chúng bị những vị khách không mời mua lại.
Tin tức cũng được đưa ra vào tháng 7 năm 2024, rằng hiệu trưởng của Đại học Công nghệ Eindhoven, một trường đại học hàng đầu Hà Lan và là nguồn cung cấp nhân tài quan trọng của ASML, đã bị đại sứ Hoa Kỳ tại Hà Lan thẩm vấn vào năm ngoái về số lượng lớn sinh viên Trung Quốc của trường.
Chính quyền Biden cũng đang xem xét sử dụng cái gọi là quy tắc sản phẩm trực tiếp nước ngoài (FDPR) nếu ASML tiếp tục bán công nghệ chip tiên tiến cho Trung Quốc. FDPR là một điều khoản thương mại nghiêm ngặt, về cơ bản quy định rằng nếu một sản phẩm được sản xuất bằng công nghệ Mỹ thì chính phủ Hoa Kỳ có quyền ngăn chặn việc bán sản phẩm đó, bao gồm cả các sản phẩm được sản xuất ở nước ngoài.
